57. การรู้เท่าทันสื่อมีเทคนิคอะไรบ้าง

ลองดูกรณีตััวอย่างในต่างประเทศ เช่น สมาคมเพื่อการเรียนรู้แห่งชาติของสหรัฐอเมริกา ได้เสนอเทคนิคการเรียนรู้เพื่อเท่าทันสื่อ คือ เมื่อ "สื่อ" ถูกประกอบสร้างขึ้น การรู้เท่าทันสื่อ ก็คือ "การรื้อถอน" หรือถอดออก เป็นชิ้นๆ ให้เหลือแต่ข้อมูลที่เราวิเคราะห์เอง แล้วเอามาดูใหม่ ซึ่งความสามารถในการถอดองค์ประกอบของสื่อ เริ่มต้น จาก "การตั้งคำถาม" ในเรื่องต่างๆ เช่น

1. เกี่ยวกับผู้ผลิต
   -  ใครเป็นผู้ผลิตเนื่อหานี้ ใครเผยแพร่ ใครจ่ายเงินเพื่อผลิตและเผยแพร่
   -  เขาสร้างเนื้อหานี้อย่างไร
   -  อะไรที่มีอิทธิพลและอาจครอบงำ ต่อการผลิต การเขียนบท การออกอากาศ
2. เกี่ยวกับผู้รับสาร หรือผู้รับสื่อ
   -  เนื้อหาผลิตขึ้นเพื่ออะไร
   -  ใครเป็นกลุ่มเป้าหมายที่เขาต้องกาให้รับสื่อนี้
   -  เนื้อหาต้องการบอกอะไร ต้องการจูงใจ โน้มน้าวเรื่องอะไร
   -  ใครจะได้ประโยชน์ และได้รับผลกระทบทางลบจากเนื้อหานี้
   -  ฉันรู้สึกอย่างไร เกี่ยวข้องกับฉันไหม ควรทำอะไร
3. เกี่ยวกับเนื้อหาและความหมาย
   -  เนื้อหาเกี่ยวกับอะไร ทำไมจึงคิดเช่นนั้น
   -  มีค่านิยม ความเชื่ออะไรที่ชัดเจน และแอบแฝง อะไรที่ขาดหายไป
   -  ใช้สัญลักษณ์อะไร ใช้เทคนิคการนำเสนออย่างไร เพราะอะไร
   -  ฉันตีความเนื้อหาอย่างไร
   -  สื่อนี้ผลิตขึ้นเมื่อใด เผยแพร่ทางไหนบ้าง
   -  น่าเชื่อถือแค่ไหน